شاخص مشارکت معدن چیست؟

شاخص مشارکت معدن چیست؟

شاخص مشارکت معدن (MCI) نتیجه تحقیقی از بنیاد بین المللی معادن و فلزات (ICMM) است که بر توسعه پایدار، چالش ها و ریسک های صنعت معدن تمرکز دارد. این شاخص به عنوان ابزاری مهم برای مدیران این صنعت عمل می کند و به آن ها کمک می کند تا با تحلیل رتبه های MCI، استراتژی های بهبود و رشد خود را طراحی کنند.

در واقع محور اصلی این شاخص، تأثیر فعالیت های معدنی بر اکوسیستم اقتصادی منطقه و کشور میزبان است. بیش از ۴۵ هزار میلیارد دلار از تولید ناخالص جهانی از ذخایر طبیعی مانند نفت، گاز، فلزات و مواد معدنی به دست می آید، که اهمیت این بخش از اقتصاد را نشان می دهد و مسئولیت تولید پایدار را برجسته می کند.

تعریف و ساختار شاخص مشارکت معدن

در آخرین نسخه شاخص مشارکت معدن، از چهار مقیاس جامع برای سنجش جنبه های مختلف مشارکت معادن در اقتصاد کشورها استفاده شده است. این مقیاس ها به طور دقیق ابعاد مختلف تأثیرگذاری این صنعت را بر توسعه اقتصادی اندازه گیری می کنند. لازم به ذکر است که در ادامه این مقاله به مقیاس های اندازه گیری مشارکت به صورت جداگانه می پردازیم.

جهت دریافت اطلاعات و خرید نوار نقاله کلیک کنید.

سهم شرکت های فلزی و معدنی از صادرات

شاخص مشارکت معدن یکی از مقیاس های کلیدی برای سنجش سهم معدن در اقتصاد نسبت به دیگر بخش ها است. این شاخص به ویژه برای ارزیابی قدرت مانور صنعتی و پیشرفت های فناوری شرکت های غیر معدنی در کشورهای کوچک و در حال توسعه مفید است. برای محاسبه این مقیاس، صادرات مواد معدنی فلزی، فلزات مختلف و زغال سنگ اندازه گیری و سپس با کل صادرات کشور مقایسه می شود تا سهم معدن به صورت درصدی گزارش شود.

سطح کاهش صادرات فلزات و مواد معدنی

هدف از محاسبه شاخص مشارکت معدن، پیگیری نقش صنایع فلزی و معدنی در اقتصاد کشورهای مختلف است. برای این مقیاس، بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ انتخاب شده تا با تثبیت قیمت ها و حجم صادرات، تغییرات اقتصادی در طول زمان به دقت ثبت شود. این بازه بلند مدت، امکان تحلیل تأثیر رویدادهای مختلف بر شاخص را فراهم می کند.

ارزش تولیدات معدنی به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی

این مقیاس ابزاری است برای مقایسه اندازه بازار معدن با اقتصاد کشور میزبان. لازم به ذکر است که این مقیاس سهم صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را نشان نمی دهد، زیرا در محاسبه ارزش تولیدات، هزینه ها و سود لحاظ نمی شوند.

فروش خالص به عنوان درصدی از تولید ناخالص ملی

شاخص مشارکت معدن به میزان هزینه هایی اشاره دارد که صنعت معدن برای استخراج در سال ۲۰۲۰ صرف کرده است. این مقیاس با کسر هزینه کل تولید از ارزش محصولات تولیدی، که بر اساس قیمت های جهانی در آن سال محاسبه می شود، به صورت درصدی از GDP کشور تعیین می گردد. لازم به ذکر است که با این توضیحاتی که داده شد می توان به این اشاره کرد که شاخص مشارکت معدن به صورت زیر محاسبه می شود.

• کشورها بر اساس عملکرد خود در هر یک از چهار مقیاس شاخص مشارکت معدن، از پایین ترین به بالاترین رتبه بندی می شوند. کشورهایی که داده های لازم برای ارزیابی ندارند، از رتبه بندی حذف می شوند.
• رتبه بندی صدک کشورها بر اساس شاخص مشارکت معدن و با تقسیم رتبه هر کشور بر بالاترین رتبه به صورت درصدی انجام می شود. نتایج نهایی در بازه ۰ تا ۱ قرار می گیرند.
• برای محاسبه شاخص مشارکت معدن، هر عدد شاخص در ضریب ۰.۲۵ ضرب می شود. سپس مقادیر چهار مقیاس جمع شده و در ۱۰۰ ضرب می گردند. اگر داده ها فقط برای سه مقیاس موجود باشند، ضریب ۰.۳۳ اعمال می شود. در صورتی که داده ها تنها برای یک یا دو مقیاس موجود باشد، شاخص آن کشور صفر در نظر گرفته می شود.

در آخر، کشورهای متکی بر منابع شناخته می شوند و زمانی که بخش فلزات و معدن بیش از ۲۰ درصد از ارزش صادرات کشور را تشکیل دهد و سهم فروش خالص معدن از تولید ناخالص ملی بیشتر از ۱۰ درصد باشد. این معیارها نشان دهنده وابستگی اقتصادی کشور به این بخش است.

سخن پایانی

در پایان می توان به این موضوع اشاره کرد که شاخص مشارکت معدن به عنوان یک ابزار مهم برای سنجش تاثیر صنعت معدن بر اقتصاد کشورها است و به مدیران این صنعت کمک می کند تا استراتژی های مؤثری برای توسعه پایدار و کاهش ریسک ها تدوین کنند. این شاخص با استفاده از چهار مقیاس جامع، سهم صنایع معدنی را در صادرات، تولید ناخالص ملی و فروش خالص کشورها اندازه گیری می کند. به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، این ابزار می تواند به شفافیت و تحلیل بهتر وضعیت اقتصادی و قدرت مانور صنعتی کمک کند.